Selva to dżungla, a Lacandona to nazwa majańskiego plemienia zamieszkującego te tereny od wieków. Nadal jeszcze pielęgnującego większość swoich tradycji, w tym tradycyjne stroje – czyli tuniki. Mężczyźni noszą białe, kobiety mają więcej możliwości, bo ich tuniki są wzorzyste 😉 Zgodnie z tradycją, mężczyźni noszą też długie włosy, kobiety nawiasem mówiąc też 😉 . Co ciekawe, aktualnie tuniki są wykonane z bawełny czy innych materiałów tekstylnych, ale jeszcze 100 lat temu były wykonywane z włókien roślin i przypominały bardziej papier, niż materiał. Oryginały nie wyglądały na zbyt wygodne.
Innym zwyczajem lacandońskich Indian jest zakaz mieszania się plemion. W sumie dość nierówny, bo mężczyzna może pojąć za żonę kobietę z innego plemienia (lub teraz z innego miasta czy wioski) i przyjmuje się ją w drodze wyjątku do społeczności. Ale jeśli kobieta znajdzie sobie męża spoza grupy, traci prawo do życia z rodziną, musi opuścić rodzinne miejsce.

Lacandoni nie są tak otwarci i uśmiechnięci, jak przyzwyczaili nas mieszkańcy innych części Meksyku. Choć można z nimi nawiązać kontakt i z czasem stają się coraz bardziej rozmowni. Nie lubią też być fotografowani. Lata izolacji jednak robią swoje. Z tego co dowiedzieliśmy się od mieszkańców – wioska została „odkryta” i dotarły do niej pierwsze dobre i złe wynalazki zachodniej cywilizacji dopiero sto lat temu (nie licząc konkwistadorów, którym dość skutecznie się opierali, korzystając ze schronienia w dżungli).

Pojechaliśmy zatem na kilka dni zaszyć się w wiosce Lacandonów – La Canja, w przytulnym domku nad rzeczką. To był totalny chill-out.

Ale, ale… nie bez kozery jednak napisaliśmy „większość tradycji”, bo na przestrzeni ostatnich 30 lat wiele się tu zmieniło. Czyli od momentu, kiedy nieopodal zbudowano drogę (zwaną autostradą) i  kiedy w wiosce pojawiła się elektryczność. Zasięgu telefonii komórkowej nadal tu nie ma, WiFi dostępne tylko w kilku miejscach, okupowanych przez młodzież. Jest dostępna telewizja, i to prawdopodobnie jest przyczyną, że młodzi ludzie odchodzą od niektórych tradycji. Swój pozytywny,  ale również i negatywny wpływ wywiera też edukacja – dzieci chodzą do szkoły prowadzonej przez nauczycieli meksykańskich, a nie lacandońskich, i te meksykańskie wpływy widać gołym okiem.

Rozmawialiśmy o tym z mieszkającą w La Canja kobietą, około 30-letnią, która z oburzeniem (!!!) wskazywała nam wracających ze szkoły chłopców w dżinsach i z krótkimi fryzurami   Co ciekawe, owa kobieta, ubrana zgodnie z tradycją, była jednak kierowcą całkiem nowoczesnej taksówki  😉 Tak – to ostatnie chwile, aby zobaczyć resztki kultury, która przetrwała przez setki lat w izolacji i przez ostatnie 30 już prawie całkowicie została wchłonięta i nieuchronnie zanika.

Dżungla bardzo soczysta, gęsta. Dobrze, że są wytyczone i bieżąco utrzymywane ścieżki, bo poza nimi prawdopodobnie bez maczety ani rusz. A takiej na wyposażeniu nie mamy 😉 W dżungli rosną różne rośliny o zastosowaniu medycznym, ale uwaga – podobno trzeba wiedzieć  jaką mieszankę stosować. Pojedyncze zioło może być bardzo niebezpieczne dla zdrowia! Spacerując po lesie deszczowym, spotkaliśmy jednego Indianina, który wracał z całkiem sporym naręczem dziwnych liści. Dowiedzieliśmy się też, że poszczególne fragmenty dżungli mają swoich właścicieli i aby zbierać rośliny, trzeba uzyskać jego pozwolenie. Biorąc pod uwagę, że plemię było przez bardzo długi okres czasu w totalnej izolacji i przetrwali w dość skrajnych warunkach, należy przypuszczać, że ich wiedza na temat medycznych właściwości lokalnych roślin jest całkiem duża. Niemniej jednak i ona powoli zanika – w wiosce jest aptekarz, a i sami Lacandoni chyba bardziej już wierzą w skuteczność medycyny zachodniej, bo w cięższych przypadkach zwracają się o pomoc właśnie do niego.        

Rosną tam również święte dla Lacandonów drzewa, wysokie, strzeliste, zwane Ceiba.

Opis okraszamy fotkami… tak! Wodospadu!  nawet w dżungli nas dopadły! Zatem miłego oglądania – Cascada Las Golondrinas, La Canja

---